Column Devika Partiman en Lena Kaarow – Iedereen heeft recht op een stoel aan tafel. Devika Partiman en Lena Kaarow zijn respectievelijk de oprichter van en programma-assistent bij stichting Stem op een Vrouw. Stem op een Vrouw zet zich in om de politieke representatie en emancipatie van vrouwen in de politiek te verbeteren en ontvangt institutionele financiering van SDM. In deze column blikken Devika en Lena terug op de successen van Stem op een Vrouw en delen ze hun visie voor de toekomst. De andere columns zijn te lezen in het jaarverslag van 2019. Iedereen heeft recht op een stoel aan tafel. Een stoel waar niet continu tegenaan wordt geschopt. In 2019 vierden we het honderdjarig vrouwenkiesrecht in Nederland. Het vrouwenkiesrecht, dat in 1919 werd ingevoerd, discrimineerde echter: vrouwen in de toenmalige koloniën – Suriname, Nederlands-Indië en de Antillen – verkregen dit recht niet. Die uitsluiting is tekenend voor de politieke ongelijkheid die ook na de invoering van het algemeen kiesrecht bleef bestaan. Nog steeds is slechts ongeveer een derde van de politici vrouw en worden vrouwen van kleur nauwelijks politiek vertegenwoordigd. De meeste politici zijn man, wit, hetero, universitair opgeleid, 45+ en afkomstig uit de middenklasse of hoger. Dat is geen ware volksvertegenwoordiging. Hoe zorgen we ervoor dat er meer vrouwen – en een grotere diversiteit aan vrouwen – politiek actief worden? Hier zet stichting Stem op een Vrouw zich sinds onze oprichting in 2017 voor in. Een van de middelen die we inzetten, is de voorkeurstem. Een korte uitleg. Veruit de meeste kiezers stemmen op de lijsttrekker (meestal is dat een man). De rest van de kiezers stemt voor een groot deel op de eerste vrouw op de lijst. Die “eerste vrouwen” krijgen dus veel voorkeurstemmen, echter door hun hoge positie op de lijst hebben zij die voorkeurstemmen vaak niet nodig. Het overschot van de stemmen op de lijsttrekker en “eerste vrouw” sijpelt door naar de rest van de kieslijst, vaak voor zo’n 70 procent man. Wij leggen kiezers uit: wil jij meer vrouwen in de politiek, stem dan op een vrouw die buiten de peilingen dreigt te vallen. Zij heeft die voorkeurstem nodig om vanaf een “onverkiesbare” plek toch verkozen te worden. Met deze tactiek werden er sinds 2017 meer dan 170 extra vrouwen verkozen, van de Tweede Kamer tot gemeenteraden en van de waterschappen tot de Provinciale Staten. De Nederlandse delegatie in het Europees Parlement heeft dankzij voorkeurstemmen op vrouwen sinds 2019 zelfs voor het eerst ooit een gelijke man-vrouwverdeling. Maar onderrepresentatie is niet met stemmen alleen op te lossen. De gemiddelde kieslijst heeft namelijk een chronisch gebrek aan vrouwen en diversiteit. En wie niet verkiesbaar is, kan ook niet verkozen worden. De toegankelijkheid van politiek moet dus beter. Ook vrouwen die al een stoel aan tafel hebben in de politiek, hebben nog hordes te nemen. Zij moeten voldoen aan hogere verwachtingen, worden (veel) vaker online bedreigd, hebben thuis te maken met een scheve verdeling van zorgtaken en begeven zich in een politieke cultuur die niet op hen is ingericht en waar zij vooroordelen en seksisme ervaren. Stem op een Vrouw werkt hard om meer vrouwen te interesseren voor de politiek en om vrouwelijke politici te ondersteunen. Zo startten we met een mentornetwerk waarbij we politici koppelen aan vrouwen en meisjes met politieke interesse en werken we samen met gemeenten en provincies voor lokale trainingsprogramma’s. Ook jij kan iets doen. Moedig meisjes en vrouwen in je omgeving aan politiek actief te worden en help hen hierbij. En stem natuurlijk op een vrouw (die bij u past). In 2021 zijn er weer Tweede Kamerverkiezingen. Wij kunnen er samen voor zorgen dat de politiek net zo divers is als de samenleving. Want iedereen heeft het recht op een stoel aan tafel. En iedereen heeft recht op een stoel waar niet de hele tijd tegenaan wordt geschopt. – Devika Partiman en Lena Kaarow Deze column is oorspronkelijk gepubliceerd in het jaarverslag van 2019.