Een documentaire van Ida Does waarin Noraly Beyer-Oostvriesland en Glenn de Randamie (Typhoon) op zoek gaan naar hun tot slaaf gemaakte voorouders.

Vanaf de late zestiende eeuw hebben Nederlanders naar schatting ruim 600.000 tot slaaf gemaakte mensen uit Afrika gevoerd. Amsterdam had een dominante rol: de West-Indische Compagnie zetelde er en de stad vormde de thuishaven van een derde van de Nederlandse slavenschepen. In 1863 werd de Nederlandse slavernij afgeschaft. 30 jaar na Engeland en 15 jaar na Frankrijk.

Deze documentaire laat zien dat het slavernijverleden tot op de dag van vandaag tastbaar en voelbaar is. Voelbaar voor de nazaten van de tot slaaf gemaakte mensen en tastbaar door de vele plekken in Amsterdam en Suriname die rechtstreeks met de slavernij te maken hebben. Ida Does daagt de kijker uit hierover na te denken.

In hun zoektocht doen Beyer-Oostvriesland en De Randamie opzienbarende ontdekkingen. Beyer-Oostvriesland doet samen met haar nicht en documentairemaakster Does onderzoek en vindt haar voorouders tot vijf generaties terug. Haar eerste voorouder met een achternaam was Adriana Sophie Oostvriesland, geboren in 1807 in Suriname.

In de documentaire gaat De Randamie, ook bekend als rapper Typhoon, in op zijn succesvolle nummer We zijn er over ons slavernijverleden. Ook ontdekt hij dat zijn stamvader Cornelis Abraham de Randamie in 1803 werd veroordeeld naar aanleiding van briefwisselingen en een liefdesrelatie met een vrije vrouw. De straf: de Spaanse bok en een jaar gevangenis. De Spaanse bok was een marteling waarbij het slachtoffer kromgetrokken werd rond een stok in de grond en met een bos twijgen werd gegeseld.

Naast een ontrafeling van de familiegeschiedenissen van Beyer-Oostvriesland en De Randamie pleit de documentaire voor het opnemen van het slavernijverleden in geschiedenislessen. Beeldend kunstenaar en cultureel activist Patricia Kaersenhout vertelt in de documentaire dat ze op de middelbare school perplex stond toen haar geschiedenisleraar de Nederlandse slavernij oversloeg. Dit gegeven gebruikte zij als uitgangspunt om in haar werk te focussen op onbekend, verhulde en verborgen verhalen. In de film houdt ze een pleidooi om de slavernij vast onderdeel te maken van de geschiedenislessen. Does: ‘Het is van belang dat ook dit deel van ons verleden een duidelijke plek krijgt in het historisch narratief van Nederland.’

De film werd op 1 juli, op de dag dat de afschaffing van de slavernij wordt herdacht, uitgezonden door de NPO. Daarnaast is de documentaire opgenomen in het pakket Beste Van Nederland (BVN), beschikbaar voor kijkers over de hele wereld. Het Amsterdams Stadsarchief vertoonde de film tussen 2-10 juli.

In samenwerking met organisaties zoals het Nationaal Instituut Slavernijverleden en Erfenis (NiNsee) in Nederland en The Backlot in Suriname zullen er aan de hand van de film diverse educatieve trajecten worden uitgevoerd. Zo draagt de film bij aan kennis en inzicht in de gemeenschappelijkheid van deze verhalen die terugvoeren naar de koloniale tijd.

De persaandacht was volgens Does overweldigend. Er zijn artikelen verschenen in De Telegraaf, Het Parool, het Algemeen Dagblad, de NRC, de Varagids en de VPRO-gids. Het VPRO-radioprogramma ‘Nooit meer slapen’ maakte een reportage. In Toronto op het CaribbeanTales Film Festival werd de film bekroond tot de beste documentaire van 2017.